Nederlandse huishoudens geven gemiddeld 216 euro per jaar uit aan goede doelen. Het geld is bedoeld voor het doel wat de organisatie voor ogen heeft. Ik noem hier bewust organisatie want veel goede doelen zijn tegenwoordig professionele en gestructureerde organisaties. Vaak worden deze goede doelen bestuurd door een directeur die een jaarsalaris van gemiddeld iets meer dan 100 duizend euro hebben. Een bord vol eten voor de baas van Unicef dus. Komt het geld wat je doneert dan wel goed terecht?
Het voelt zo onterecht dat er een goed betaalde directeur aan het roer staat bij een grote goede doelen organisatie. Ik snap dat je daardoor snel het gevoel kunt krijgen dat jouw gedoneerde geld bij hem of haar terechtkomt in plaats van bij de kinderen in Afrika of de dieren in de Amazone. De echte vraag is natuurlijk: Kan een organisatie als bijvoorbeeld Unicef wel zo groot worden en zoveel mensen over de hele wereld helpen als er niet een goed gekwalificeerde directeur aan de top staat?
Wat verdient zo’n directeur dan?
Het leiderschap van grote goede doelen organisatie vraagt uiteraard een grote verantwoordelijkheid. Professioneel leiderschap, met een beloning die ver boven het modaal inkomen ligt, hoort daar ook bij. Gemiddeld verdiende een directeur in 2018 net iets meer dan een ton, namelijk 100.090 euro (Goede Doelen Nederland). Dit ligt nog een heel eind onder de norm die Goede Doelen Nederland jaarlijks vaststelt. Voor 2019 geldt voor directeuren een maximum salaris van 156.754 euro. Al deze bedragen gelden voor een fulltime aanstelling.
Zonder kapitein vaart het schip niet de juiste koers
Heel simpel gezegd belandt dus een deel van jouw gedoneerde geld in de zak van de directeur. Dat geld kan dus niet meer gebruikt worden voor het doel waarvoor je eigenlijk doneerde, het wordt bijvoorbeeld niet aan een voedselpakket besteed. Aan de andere kant, als de organisatie niet een professionaliseringsslag had gemaakt, was deze dan wel zo succesvol geworden in het werven van donateurs en het ophalen van donatiegelden? Ik denk het niet. De directeur is nou eenmaal nodig om een goed geoliede organisatie draaiende te houden. Zonder kapitein vaart het schip niet de juiste koers. Het resultaat zou dan zijn dat er minder geld opgehaald zal worden. Dat betekent dat er minder mensen in derdewereldlanden geholpen kunnen worden of minder natuurprojecten uitgevoerd kunnen worden.
Waarom voelt het dan toch niet terecht?
Allereerst misschien omdat zo’n directeur drie tot vier keer het modale inkomen verdient. Minder dan 1% van de huishoudens verdient een ton of meer (CBS, 2018). In Nederland merk je al snel dat mensen een lichte afkeer hebben tegen veelverdieners. Dat zie je ook bijvoorbeeld aan de wet normering topinkomens, oftewel de Balkenendenorm, die sinds 2013 formeel van kracht is (Overheid.nl, 2012). Al ging deze wet over salarissen van onder andere directeuren in de publieke sector, de gelijkenissen met de goede doelen lijkt groot. Daarmee bedoel ik dan dat als jij doneert er eigenlijk ook publiek geld naar een organisatie gaat.
Het siert de mensen die zo vrijgevig zijn om geld te doneren aan goede doelen
Daarnaast is er natuurlijk het eerder genoemde punt dat een deel niet direct bij het doel van het goede doel terecht komt. Al denk ik dat we hiermee meer focussen op ‘het verkeerde’ in plaats van het goede. Volgens mij moeten we dat gewoon voor lief nemen en bedenken dat zonder een goed gekwalificeerde directeur een organisatie nooit groot en succesvol kan zijn. Als daar geen inkomen van een ton of meer tegenover staat, dan gaat hij of zij bij een andere (commerciële) organisatie aan de slag en komt er geen goede leider aan het roer bij het goede doel.
Bekijk het eens anders
Daarom denk ik nogmaals dat we de focus moeten zien te verleggen. Laten we proberen in te zien dat zo’n directeur (en misschien wel veel meer personeel en organisatieonderdelen) nodig is om meer op te halen en meer goeds te doen. De transparantie die er in de wereld van goede doelen is geeft ook aan dat het geen geheim is dat het bestuur een aardig salaris heeft. Aan het einde van de rit is elke gedoneerde euro er toch een om iets goeds mee te doen. Het siert de mensen die zo vrijgevig zijn om geld te doneren aan goede doelen. Dit bericht is dan ook zeker geen oproep om niet te doneren. En ja, er komt een (klein) deel van het gedoneerde geld terecht in de organisatieprocessen en bij de directeur, maar van de overige miljoenen wordt een hele hoop goeds gedaan.
