We juichen, we springen en we vieren feest! Een bekende van ons heeft de eindstreep gehaald, 30 kilo lichter! Wat een prestatie. We feliciteren en we zijn trots op diegene. Wel gek, want waarom zeggen we nooit tegen de persoon die al jaren op goed gewicht is dat hij of zij super goed bezig is? Waarom vinden we het een zo’n goede prestatie dat als iemand zich jaren lang met een verkeerde leefstijl en eetpatroon leeft zijn gewoontes omgooit en gaat afvallen? Waarom is er geen lof voor de persoon die jarenlang op zijn eten let en genoeg beweegt?
Heel veel afvallen
Vele mensen proberen jaarlijks af te vallen door bijvoorbeeld een dieet te volgen. Uit een onderzoek van 2014 van TNS NIPO in opdracht van het AD blijkt dat 47% van de ondervraagden op dieet is. Op zich ergens wel goed. Een gezond gewicht verminderd namelijk de risico’s op diabetes en hart- en vatziekten. Men laat dus zien dat ze daar in ieder geval mee bezig zijn. Aan de andere kant, als de helft van de Nederlanders al aan een dieet moet, dan gaat er al eerder iets niet goed.
Volgens Simon Nienhuijs van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven komt het door een gebrek aan beweging, goede voeding en genetische aanleg. Hij zegt tegen RTL Nieuws “Dat is steeds minder goed in verhouding.” (RTL Nieuws, 2018). Misschien moeten we daarom al eerder weten hoe we gezond kunnen leven. Om over de effectiviteit van al dat lijnen maar niet te spreken! Daar wil ik het echter in dit artikel niet over hebben.
Jaren terug waren er regelmatig televisieprogramma’s op tv met het thema afvallen. Programma’s als Obese, The Biggest Loser of De Afvalles XXL lieten zien hoe extreem zwaarlijvige mensen, personen met morbide obesitas, een poging gingen doen om af te vallen. Ze werden begeleid door een team van deskundigen om in een relatief korte tijd veel kilo’s kwijt te raken. Op het einde van het traject werd er getoond wat er bereikt was. Met extreme nadruk werd er gevierd hoeveel kilo’s de personen waren afgevallen en hoe goed zij het wel niet gedaan hadden.
De ironie zit hem er ook in dat deze tv-programma’s je minimaal een uur op de bank willen vastpinnen. Je bent vast wel bekend met de leus zitten is het nieuwe roken. We weten allemaal dat veel zitten ongezond is en dat je niet zo veel calorieën verbrandt tijdens het tv kijken (slechts zo’n 100 kcal per uur).
Ook in het dagelijks leven is er altijd veel lof voor de personen die wat in gewicht weten af te nemen. Eerlijk is eerlijk, het is niet gemakkelijk om je levensstijl of een aantal van je gewoontes om te gooien. Maar waarom is er geen lof voor de persoon die jarenlang op zijn eten let en genoeg beweegt?Er is nooit lof voor de mensen die al 30 jaar mooi op gezond gewicht kunnen blijven. Is dat niet een prestatie die veel knapper is? Sterker nog, in 2019 had 50,1% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder matig of ernstig overgewicht. Mensen met een gezond gewicht zijn dus in de minderheid. Waarom juichen we niet voor deze mensen? Een soort zelfde gedrag zien we bijvoorbeeld ook als je gaat kijken naar goede en slechte personen.
Een sprint of een marathon?
Is het inderdaad moeilijker om af te vallen, dan heel lang op een goed gewicht te blijven? Dat is de grote vraag. Is het terecht dat we de prestaties van de ene groep prachtig vinden en dat er geen aandacht naar de andere groep gaat?
Laten we het even opbreken. Over het algemeen wordt er gezegd een gewoonte afleren moeilijker is, dan een gewoonte aan te leren. Laat staan een gewoonte in stand houden. Bij iemand die in een korte tijd veel lichaamsgewicht kwijt raakt is het resultaat en de inspanning die gedaan is grotendeels bekend. Die persoon heeft duidelijk een keuze gemaakt en moeite gedaan voor zijn resultaat. Mensen zijn veelal gericht op zichtbaar of kwantificeerbaar resultaat. Dat zie je op school en op het werk ook constant terugkomen. Hogere cijfers op school, betere resultaten, meer omzet, meer verkopen. Daar gaat het vaak om.
Iemand die op gelijk blijft op gewicht blijft, doet eigenlijk ‘gewoon’ wat hij of zij altijd doet. Het lijkt normaal. Er is geen extra inspanning. Het is lastig in getallen uit te drukken wat diegene doet en daarmee bereikt. Er is als het ware geen direct resultaat. Doch zijn de inspanningen er wel, alleen we vinden ze normaal en bij de persoon passen. Of we zien niet dat diegene let op wat hij of zij eet, drie keer in de week sport en veel water drinkt in plaats van frisdrank.
Om af te sluiten is het denk ik goed om te noemen dat beide goed gedrag is. Iemand die zijn gewoontes kan omgooien en daardoor gezonder gaat leven is goed bezig. Zeker een gouden medaille voor de afvaller. Echter, iemand die al jaren op goed gewicht is, is ook goed bezig! De laatste mag in mijn ogen wel wat vaker toegejuicht worden. Ook diegene is goed bezig!
