Vechtsport heeft een bijzonder effect op mensen. Te beginnen met degene waar je aan vertelt dat je een vechtsport beoefent. Vooral als je vertelt dat je de zwarte band hebt, zien leken je vaak meteen als een niet te stoppen Wonder Woman of Terminator. Wie een vechtsport beoefent merkt vaak als fysiek effect dat je er sneller en sterker van wordt. Mentaal word je kalmer en zelfverzekerder. Maar zodra men over vechtsport spreekt is er vaak een reactie van onzekerheid te horen. Voor velen heeft vechtsport, onterecht, een negatieve connotatie. Het grijze gebied tussen vecht- en verdedigingssport zorgt voor verwarring en angst. Waarom is dit? En hoe kan dit verholpen worden?
Wanneer spreken we over wat?
Wanneer is iets vechtsport en wanneer is iets verdedigingssport? Raadpleeg 10 verschillende bronnen en je krijgt 10 verschillende antwoorden. Met zoveel verschillende sporten, van Krav Maga tot Taekwondo met een omweg via MMA, lijkt het onmogelijk om één duidelijk scheidingslijn te maken in het grijze gebied tussen vecht- en verdedigingssport. Desalniettemin zijn sommige sporten duidelijk meer een vechtsport en andere meer een verdedigingssport. Om in ieder geval enkele verschillen aan te tonen, bekijken we twee sporten die beiden aan het einde van een spectrum liggen: Krav Maga en Boksen.
Foto: Matthew Henry, Burst.Shopify
Krav Maga
Krav Maga is en verdedigingssysteem ontwikkeld binnen het Israëlische leger door Imrich ‘Imi’ Lichtenfelt. Het systeem is vooral gericht op het ontsnappen uit een bedreigende situatie en voorkomen van fysiek letsel bij jezelf in het geval van geweld. Eén van de redenen dat je Krav Maga een verdedigingssport zou kunnen noemen in plaats van een vechtsport, is vanwege het ontbreken van competitie. Er zijn geen wedstrijden binnen Krav Maga. Alles is gericht op de realiteit en het leert jou technieken die efficiënt en effectief zijn in het geval van een aanvaller. Hierdoor zijn er ook geen regels en is er geen onderscheid tussen mannen en vrouwen. Hierdoor wordt het onder andere toegepast in verschillende legers en veiligheidsdiensten (Krav Maga Noord-Holland, 2020). Dit maakt Krav Maga één van de meest effectieve vecht/verdedigingssporten (Vechtsportinfo, 2018).
Boksen
Boksen is een tactische vechtsport waarbij hand-,voet- en oogcoördinatie centraal staan. Ook speelt ringinzicht een essentiële rol. Twee tegenstanders proberen elkaar op de juiste trefvlakken te raken om zo te winnen. Winnen kan ook door middel van de, inmiddels beroemde, knock-out. Een duidelijk verschil met Krav Maga is het wedstrijdelement. De omschrijving van de sport zelf is al gebaseerd op het competitieve deel. Mannen en vrouwen zijn gescheiden. Iets wat bij veel vecht- en verdedigingssporten het geval is. Tot slot is de aan- en afwezigheid van regels opvallend. Bij boksen is bijvoorbeeld alles ‘onder de gordel’ niet toegestaan (PR-boxing Arnhem, 2018). Binnen de Krav Maga is dit één van de plekken waar men het eerste voor gaat wanneer zelfverdediging noodzakelijk is (Graafjes, 2020). Het hebben van regels lijkt realistische zelfverdediging dus meer in de weg te staan dan dat het helpt.
Bron: Sabel Blanco, Pexels
Negatief beeld
Vooral voor leken hebben vecht- en verdedigingssporten vaak een negatief imago. Dit zit hem voornamelijk in hoe het eruit ziet. Taekwondo is bijvoorbeeld verbonden aan duidelijke regels en een groot respect voor jezelf een de tegenstander. Dit is, voor het ongetrainde oog, echter moeilijk terug te zien in een sparpartij tussen twee goed getrainde vrouwen of mannen. Het gaat er hard aan toe en, eventueel bloederige, verwondingen kunnen optreden. Voor een leek is het dan moeilijk om te beseffen dat het nog altijd gaat om professionals die weten wat ze doen.
Ook lijkt de term ‘vechtsport’ mensen af te schrikken. De meeste mensen houden immers niet van geweld. Toch is het jammer dat de vechtsport gemoeid gaat onder dit imago. Want uit meerdere onderzoeken is al lang een breed gebleken dat ze een positief effect hebben op zowel lichaam als geest. Dus wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen de vruchten plukken van de zo nuttige wereld der martial arts?
Een nadruk op verdediging
Wanneer de term ‘vechtsport wordt vervangen voor ‘verdedigingssport’ wordt er voor sommige mensen misschien een drempel verlaagd. Vooral jonge ouders zijn vaak onzeker wanneer hun kroost op een vechtsport wil (Udemushi ,2018). Is dat wel verstandig en goed voor mijn kind? Is vechtsport niet voor agressieve vechtersbazen? De link is namelijk al snel gelegd met het negatieve imago rondom vechtsporten. Opvallend genoeg zijn er meer dan genoeg incidenten rondom voetbal waar zelfs de ME aan te pas moet komen. Toch doen ouders hun kinderen massaal op voetbal. En daar is dan ook niks mis mee. Een gezellige en goede voetbalvereniging is net zo reëel als een gezellige en goede judovereniging.
Het is niet volledig terecht om alle vechtsporten nu verdedigingssporten te noemen. We hebben de verschillen gezien. Maar de sporten kunnen een fantastisch effect hebben, vooral op jonge kinderen. Het versterkt zelfvertrouwen en het maakt weerbaar. Het grijze gebied tussen vecht- en verdedigingssport moet kleiner. Misschien kunnen we, door de nadruk nog meer op verdediging te leggen, de vele prachtige vecht- en verdedigingssporten, eindelijk de goede naam en de aandacht geven die ze verdienen. Als we, vooral voor jongeren, de elementen aanprijzen die voor hen interessant zijn en voor ouders de pedagogische effecten benadrukken, verlagen we misschien de drempel.
Ook leg je daarmee de nadruk op de positieve effecten van vechtsport op het individu. Iets wat relatief weinig wordt gedaan. Er wordt simpelweg vanuit gegaan dat men dit weet. Door dit vaker aan te stippen kan het grijze gebied worden verkleind en kunnen meer mensen genieten van de geweldige wereld van vecht- en verdedigingskunst. Zouden we daar niet allemaal de vruchten van plukken?
